Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΤΣΗΣ ΚΑΙ Ο ΤΟΡΠΙΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ''ΦΕΤΧΙ ΜΠΟΥΛΕΝΤ'' (ΜΕΡΟΣ Α΄)

Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΤΣΗΣ ΚΑΙ Ο ΤΟΡΠΙΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ''ΦΕΤΧΙ ΜΠΟΥΛΕΝΤ'' ΜΕΡΟΣ Α΄

Ο Νικόλαος Βότσης και ο Τορπιλισμός του ''Φετχί Μπουλέντ'' 

Ο υποπλοίαρχος Νικόλαος Βότσης, με μια παράτολμη και κινδυνώδη ενέργεια το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου του 1912 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, διέρρηξε το πολεμικό... φετίχ των Τούρκων, ήτοι το πολεμικό σκάφος “Φετχί Μπουλέντ”, το οποίο οι Έλληνες αποκαλούσαν “Φετίχ Μπουλέντ”.

Πανύψηλος και ωραίος ως Έλλην, ο κοσμοπολίτης Υδραίος Νικόλαος Βότσης με το ανδραγάθημα που πραγματοποίησε έδωσε στους Έλληνες να καταλάβουν πως πλέον όλες οι στράτες, θαλάσσιες και στεριανές, ήταν ανοιχτές για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Στους Οθωμανούς, αντίθετα, το ανδραγάθημα του Βότση και του πληρώματος του τορπιλοβόλου “11” υπενθύμισε πως ήλθε η ώρα για την παράδοση της Θεσσαλονίκης στους Έλληνες. Λέγεται πως μετά την παράδοση της πόλης στους Έλληνες οι Βούλγαροι ζήτησαν από τον τούρκο αρχιστράτηγο Χασάν Ταχσίν να υπογράψει και μαζί τους πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης. Αυτός όμως απάντησε:

“Από τους Ρωμιούς την πήραμε και σ’ αυτούς θα την παραδώσουμε”!

Ο Νικόλαος Βότσης δεν λογάριασε τη ζωή του, κι ας ήταν 35 χρονών. Ζήτησε ο ίδιος να κάνει μια δυναμική ενέργεια ώστε να δώσει ένα ηθικό πλεονέκτημα στους ταπεινωμένους από την ήττα του 1897 Έλληνες. Και τα κατάφερε ιδιαίτερα εκρηκτικά και εκκωφαντικά, ενώ, όπως γράφουν οι εφημερίδες της εποχής, οι εκρήξεις από τον τορπιλισμό φώτισαν ολόκληρη την πόλη !!!

Ο Νικόλαος Βότσης (1877- 1934)

Ήταν γιος του γιατρού Ιωάννη Βότση και της Μαρίας Κουντουριώτη, αδελφής του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη. Παππούς του ήταν οΝικόλαοςΒότσης, θρυλικός αξιωματικός του ναυτικού κατά την ελληνική επανάσταση.

Προερχόμενος από οικογένεια ναυτικών και αγωνιστών, φοίτησε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων από το 1892 έως το 1896 και ακολούθως έλαβε μέρος στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, υπηρετώντας στο θωρηκτό “Ύδρα”. Αργότερα μετεκπαιδεύτηκε στο γαλλικό ναυτικό.

Όταν άρχισε ο Α’ Βαλκανικός πόλεμος υπηρετούσε με τον βαθμό του υποπλοιάρχου. Ο ίδιος μάλιστα κατέθεσε αίτηση και ζήτησε να τοποθετηθεί σε μικρή μονάδα του στόλου με σχετική ελευθερία δράσης. Για τον λόγο αυτό διορίστηκε διοικητής του τορπιλοβόλου 11 (Τ-11), ενός πλοίου που ήταν ήδη 27 ετών, αφού είχε ναυπηγηθεί το 1885.

Το απόγευμα της 5ης Οκτωβρίου 1912, μετά την επιθεώρηση του στόλου από τον Bασιλιά Γεώργιο και την κυβέρνηση, ο στόλος απέπλευσε από το Φάληρο έχοντας επικεφαλής το θωρηκτό “Αβέρωφ” με κυβερνήτη τον θείο του Νικολάου Βότση, ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, ενώ Αθηναίοι και Πειραιώτες επευφημούσαν τα πληρώματα του στόλου ευχόμενοι να γυρίσουν νικητές και τροπαιούχοι. Ανάμεσα στα σκάφη του στόλου ήταν και το τορπιλοβόλο 11 του Βότση, ο οποίος διψούσε για πολεμική δράση.

Και ενώ ο λοιπός στόλος κατευθύνθηκε προς το Βόρειο Αιγαίο, τα τορπιλοβόλα 11 και 15 απέπλευσαν για το ακρωτήριο Μαλέας της Πελοποννήσου, για να συνοδεύσουν το Aγγλικό φορτηγό “Βοσνία”, που μετέφερε τα πυρομαχικά του στόλου. Ακολούθως διατάχθηκαν να περιπολούν γύρω από τη Σκιάθο. Εκεί ήταν και το παλιό ναρκοβόλο “Κανάρης”, το οποίο χρησιμοποιούσαν ως πλοίο ανεφοδιασμού, και η ναρκοθέτιδα “Άρης”.

Αίτηση για παράτολμη ενέργεια

Ο Βότσης, όμως, ο οποίος θεωρούσε ανιαρό το καθήκον που του ανατέθηκε, ζήτησε από τον... θείο του και αρχηγό του στόλου, ναύαρχο Κουντουριώτη, να του επιτρέψει να πραγματοποιήσει κάποια παράτολμη ενέργεια στα Δαρδανέλια, στη Σμύρνη ή στη Θεσ-σαλονίκη. Υποστήριξε μάλιστα ότι το ενδεχόμενο απώλειας ενός παλιού τορπιλοβόλου θα ήταν ασήμαντο μπροστά σε μια εντυπωσιακή επιτυχία εντός εχθρικού λιμανιού, το οποίο θα εξύψωνε το ηθικό των Ελλήνων.

Φαίνεται πως την αξία της ίδιας του της ζωής δεν την λογάριαζε! Η απάντηση που έλαβε ο κυβερνήτης του “Τ-11” στο αίτημά του ήταν να ξεκαθαρίσει τα νερά του Θερμαϊκού από κάθε πλοίο και κατόπιν να περιμένουν τον κατάπλου του οπλιταγωγού “Σφακτηρία”, για να υποστηρίξουν την αποβίβαση πολεμοφοδίων και στρατού στο Ελευθεροχώρι της Κατερίνης.

Έτσι ο υδραίος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού άρχισε να περιπολεί εντός του Θερμαϊκού. Αυτή ήταν και η απαρχή της ιδιαίτερα παράτολμης ενέργειας που είχε κατά νου να πράξει ο Βότσης και αφορούσε την απόπειρα του τορπιλισμού της τουρκικής θωρηκτής κορβέτας “Φετχί Μπουλέντ”(σπουδαίο, λαμπρό επίτευγμα ή καλή τύχη, σημαίνει το όνομά του), που βρισκόταν στο λιμάνι της τουρκοκρατούμενης τότε Θεσσαλονίκης.

Πριν εκτελέσει την παράτολμη αυτή ενέργεια ο Βότσης ζήτησε πληροφορίες για το τουρκικό σκάφος από τον επίσης υδραίο αξιωματικό του ναυτικού Αντώνη Κριεζή, ο οποίος είχε υπηρετήσει ως ναυτικός ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι ο Βότσης έμαθε πως το τουρκικό σκάφος ήταν εν μέρει αφοπλισμένο και παροπλισμένο. Αλλά πάλι η προσπάθεια του Βότση δεν έμοιαζε και τόσο εύκολη. Αυτή καθαυτή η απόπειρα εισόδου του τορπιλοβόλου του στον κόλπο της Θεσσαλονίκης και η προσέγγιση του “Φετχί Μπουλέντ” ήταν αρκούντως κινδυνώδης.

“Εκτελέσατε επίθεσιν...”

Όταν πλέον ο Βότσης με το πλήρωμά του ήταν έτοιμοι, έστειλε στο υπουργείο Ναυτικών κρυπτογραφικό τηλεγράφημα στο οποίο έγραφε:

“Παρακαλώ Υπουργείον όπως μοι εγκρίνη, εάν τυχόν παρουσιασθή ευνοϊκή περίστασις, κατά τας διαταχθείσας περιπολίας, είσπλουν εις λιμένα Θεσσαλονίκης, όπου θωρηκτόν ‘Φετχί Μπουλέντ’”.

Το υπουργείο Ναυτικών έστειλε στον Νικόλαο Βότση την εξής απάντηση:

“Εκτελέσατε επίθεσιν κατά του εν Θεσσαλονίκη ορμούντος τουρκικού πλοίου, συμφώνως με πρωινήν τηλεγραφικήν συνεννόησιν μετά Αρχηγού Γενικού Επιτελείου”.

Έτσι αποφασίστηκε η επιχείρηση να πραγματοποιηθεί το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου. Το “Τ-11”, ενώ έπλεε στο Λιτόχωρο, συνάντησε δύο μικρά καΐκια και ο Βότσης πήρε μαζί του για πλοηγούς τους δύο καραβοκύρηδες, Νικόλα Βλαχόπουλο και Μιχάλη Κουφό, παρόλο που οι ίδιοι τον θερμοπαρακαλούσαν να τους αφήσει να φύγουν. Έμπειροι ψαράδες αυτοί, γνώριζαν πάρα πολύ καλά πώς είχε η κατάσταση και πίστευαν πως κάτω από αυτές τις συν-θήκες αυτό που είχε κατά ο νου ο Βότσης ήταν πραγματικά αδύνατο να εκτελεστεί.

Παρ’ όλα αυτά ο Νικόλαος Βότσης δεν τους άκουσε ούτε συγκινήθηκε όταν του είπαν πως ήταν οικογενειάρχες με παιδιά. Πλέον ο υδραίος κυβερνήτης φοβόταν πως, αν τους ελευθέρωνε, κινδύνευε να προδοθεί το σχέδιο και η αποστολή του, που ουσιαστικά είχε αρχίσει να πραγματοποιείται.

Μόνο όταν συνάντησε το πολεμικό “Σφακτηρία” έστειλε ένα έγγραφο, με το οποίο ζητούσε από την κυβέρνηση να ενδιαφερθεί για τις οικογένειες των ψαράδων σε περίπτωση που θα τους τύχαινε κάτι κακό κατά την εξέλιξη της επιχείρησης. Ο διοικητής του “Τ-11”, όταν απομακρύνθηκε από τη “Σφακτηρία”, διά βραχιόνων έδωσε το εξής σήμα:

“Το τορπιλοβόλον 11, πριν επιχειρήση να γράψη μίαν σελίδαν εις την ιστορίαν, σας αποχαιρετά”.

Προσπάθεια για είσοδο στον κόλπο της Θεσσαλονίκης

Στις 9.20 το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου το “Τ- 11”, έχοντας τα φώτα του σβηστά, με καιρό συννεφιασμένο και πολύ δυνατό γραίγο, έβαλε πλώρη για το Καραμπουρνού. Ο Βότσης εί- χε να αντιμετωπίσει τις νάρκες αλλά και τις αβαθείς εκβολές του Αξιού, γι’ αυτό είχε διατάξει να πλέουν ήρεμα και κάθε τόσο να βολίζουν τον γιαλό, για να μην πέσουν σε καμιά ξέρα. Ο κυβερνήτης του σκάφους είχε διατάξει το βόλισμα να κάνει ο ακούσιος πλοηγός Βλαχόπουλος.

Έτσι, αφού παρέκαμψαν νάρκες και ξέρες - άλλωστε το σκάφος είχε μικρό βύθισμα, μόλις δύο μέτρα - έμειναν να αντιμετωπίσουν τα κανόνια του Καραμπουρνού, του Μεγάλου Εμβόλου, και τον τεράστιο ηλεκτρικό προβολέα που βρισκόταν εκεί και σάρωνε τον κόλπο της Θεσσαλονίκης. Παρ’ όλα αυτά, εκείνη τη βραδιά η καλή τύχη ήταν με το μέρος του “Τ-11” και έτσι πέρασαν και από το Καραμπουρνού χωρίς να γίνουν αντιληπτοί.

Πλέον μπροστά τους έβλεπαν φωταγωγημένη τη Θεσσαλονίκη. Όμως υπήρχε κάτι ακόμη που έπρεπε να υπολογίσει ο Νικόλαος Βότσης πριν δώσει διαταγή για τον τορπιλισμό του τουρκικού θωρηκτού. Στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης εκτός από το “Φετχί Μπουλέντ” υπήρχαν αγκυροβολημένα δύο ξένα πολεμικά πλοία, ένα αγγλικό και ένα ρωσικό. Έτσι η όλη επιχείρηση θα έπρεπε να γίνει από τα ανατολικά, για να μην υπάρξει καμία πιθανό-τητα να πληγεί κάποιο από τα ξένα σκάφη. Διαφορετικά οι τορπίλες του “Τ-11” θα προκαλούσαν διεθνή διπλωματική... ναυμαχία.

Πλησιάζοντας ο Νικόλαος Βότσης, που βρισκόταν στον πυργίσκο του “Τ-11”, διέκρινε με τις διόπτρες του τον επιβλητικό όγκο του “Φετχί Μπουλέντ” στην αριστερή άκρη του κυματοθραύστη του λιμανιού.

Η επίθεση κατά του “Φετχί Μπουλέντ”

Το πλήρωμα του ελληνικού σκάφους είχε ετοιμάσει τις τορπιλοσωλήνες από το Κα-ραμπουρνάκι. Ο Νικόλαος Βότσης πλησίασε το “Φετχί Μπουλέντ” στα 150 μέτρα και τότε έδωσε στον τορπιλητή τη διαταγή “έλξον!” Ο τορπιλητής έριξε και τις δύο τορπίλες, ενώ ο κυβερνήτης του “Τ-11” διέταξε “ανάποδα ολοταχώς” και συγχρόνως διέταξε τον ύπαρχο Χατζίσκο να ρίξει και την τορπίλη του καταστρώματος.

Το τουρκικό σκάφος έπληξαν δύο τορπίλες, ακούστηκε ένας βαθύς κρότος και το “Φετχί Μπουλέντ” άρχισε να βυθίζεται γέρνοντας προς τα δεξιά. Η υμών ανακοινωθή δι’ ημερησίας διαταγής προς άπαντα τα πλοία του στόλου Αιγαίου και Αμβρακικού. Ετιμήσατε την πατρίδα και ένδοξον ναυτικόν της. Θα προτείνω ηθικήν αμοιβήν υμών και υπάρχου, εν καιρώ δε ολοκλήρου του πληρώματος. Γνωστοποιήσατέ μας ονόματα πλοηγών, προς παροχήν ηθικής και υλικής αμοιβής προς αυτούς.

Τα συγχαρητήριά μου ανακοινώσατε εις το υφ’ υμάς πλήρωμα δι’ ημερησίας διαταγής. Υπουργός Ναυτικών Ν. Στράτος”. Ο θείος του Νικολάου Βότση, ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, βρισκόταν στο λιμάνι του Μούδρου, στην απελευθερωμένη πλέον Λήμνο, όταν έλαβε το ραδιοτηλεγράφημα.

Η Αντίδραση των Οθωμανών

Το πώς αντέδρασαν οι οθωμανοί αξιωματούχοι στο άκουσμα των εκρήξεων αλλά και της είδησης της βύθισης του “Φετχί Μπουλέντ” το πληροφορούμαστε από τον Κενάν Μεσαρέ, γιο και υπασπιστή του αρχιστράτηγου Χασάν Ταχσίν, διοικητή του 8ου σώματος του οθωμανικού στρατού: “Εκεί που συζητούσαμεν ήσυχα ήσυχα, παρουσία και του Φρουράρχου, η συνομιλία μας διεκόπη από έναν εκκωφαντικό και τρομακτικό κρότο, τρίτη τορπίλη χτύπησε την παραλία και εξερράγη.

Το “Τ-11” είχε ήδη αρχίσει διαδικασία απεμπλοκής για την έξοδό του από το λιμάνι της πόλης. Αλλά ο γενναίος Υδραίος είχε υποσχεθεί και κάτι ακόμη. Παρά την προσπάθεια των Τούρκων να τον εντοπίσουν με τους προβολείς από το Καραμπουρνού, ο Νικόλαος Βότσης, περνώντας ολοταχώς κάτω από τα φοβερά κανόνια που ήταν εγκαταστημένα εκεί, διέταξε να ρίξουν προς το μέρος εκείνο μια χαιρετιστήρια κανονιά, σαν νικητήρια ιαχή, για να γιορτάσει την ολοκλήρωση του εγχειρήματός του.

Στην απελευθερωμένη ήδη Κατερίνη ο Βότσης ανήγγειλε ως εξής το κατόρθωμά του:

“11.35, χθες Πέμπτην, ετορπιλίσαμεν επιτυχώς εις λιμένα Θεσσαλονίκης τουρκικόν θωρηκτόν ‘Φετχί Μπουλέντ’. Πλοίον βυθιζόμενον έκλινε δεξιά. Πλήρωμα και πλοίον ημών αβλαβή”.

Από τον τότε υπουργό Ναυτικών Ν. Στράτο έλαβε συγχαρητήριο ραδιοτηλεγράφημα που ανέφερε τα εξής:

“Συγχαίρω εγκαρδίως διά ναυτικόν κατόρθωμα. Προς τιμήν σας διατάσσω όπως έκθεσις που εδόνησε όλη την πόλη. Το Διοικητήριο ετράνταξε... ήταν δε τέτοια η κατάπληξή μας και το ξάφνιασμα, που εμείναμε με το στόμα ανοικτό και την πνοή κρατημένη. Καμιά πυριτιδαποθήκη θα ανετινάχθη, σκέφθηκα προς στιγμήν, αλλά αντήχησε το κουδούνισμα του τηλεφώνου και έστριψα τα μάτια μου προς το γραφείο του βαλή. Εκείνος άρπαξε το ακουστικό και συγκρατήσας μία κραυγή, με μάτια κλειστά και κάτωχρος, ψιθύρισε: Ετορ-πιλίσθη το Φετχί Μπουλέντ... και λέγων αυτά έμεινε ακίνητος, κοιτάζοντας τώρα σχεδόν σαν τρελός το ακουστικό που κρατούσε ακόμη στα χέρια του...”

Το 1917 ο Νικόλαος Βότσης έλαβε μέρος στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη, το 1920 υπηρετούσεως κυβερνήτης στο θωρηκτό “Κιλκίς”, ενώ το 1921 διορίστηκε ύπατος αρμοστής Κωνσταντινουπόλεως. Το 1922 συμμετείχε στη μεταφορά και σωτηρία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας με το θωρηκτό “Λήμνος”. Αντίθετος στην Επανάσταση του 1922, παραιτήθηκε από το Πολεμικό Ναυτικό με τον βαθμό του υποναύαρχου.

Περιγραφή της επιχείρησης από τον Νικόλαο Βότση

Απέπλευσα εκ Λιτοχωρίου την πρωίαν και κατέπλευσα εις Σκάλαν Ελευθεροχωρίου, όπου παρέμεινα μέχρι 9ης εσπέρας, οπότε απέπλευσα διά την επίθεσιν. Το Καραμπουρνού εφώτιζε συνεχώς την θάλασσαν διά των προβολέων του, αλλά διήλθον απαρατήρητος μεταξύ Καραβοφάναρου και Βαρδαρίου. Κατόπιν ολοταχώς έφθασα εις τον λιμένα της Θεσσαλονίκης και την 11.20 διέκρινα άνευ αμφιβολίας το τουρκικόν θωρηκτόν ανάπρωρον προς τον πνέοντα Μέσην εις την δυτικήν άκραν κυματοθραύστου.

Εις αντίθετον δεξιάν άκραν υπήρχε ρωσικόν πολεμικόν. Υποθέτω και άλλα. Εχείρισα ήρεμα, πάντοτε απαρατήρητος, και κατηύθυνα την πρώραν εις το μέσον του τουρκικού θωρηκτού. Εξεσφενδόνισα πρώτον την δεξιάν τορπίλλην την 11.35 από αποστάσεως 150 μέτρων. Έστρεψα είτα ολίγον αριστερά προχωρών και εξεσφενδόνισα την αριστεράν. Ανεπόδισα τότε ολοταχώς, όπως απομακρυνθώ της εκρήξεως. Της πρώρας του πλοίου μου στρεφούσης ήδη αριστερά, εξεσφενδόνισα και την του καταστρώματος τορπίλλην, ήτις όμως εξέκλινε και εξερράγη, μετά τας πρώτας ταυτοχρόνους σχεδόν εκρήξεις, επί του κυματοθραύστου μετά κρότου μεγάλου, ον προς στιγμήν ενομίσαμεν ως πυροβολισμόν εκ της ξηράς.

Άμα τη πρώτη εκρήξει παρετηρήθη κίνησις φώτων επί του εχθρικού πλοίου και συρίγματα. Τα διαμερίσματα των αξιωματικών ήσαν φωτισμένα. Η έκρηξις εγένετο ολίγον πρώραθεν της καπνοδόχου, δεξιά. Καπνός εξήλθεν άφθονος της καπνοδόχου. Το πλοίον καταφανώς εβυθίζετο διά της πρώρας, κλίνον δεξιά.

Ολοταχώς πλέων τότε εξήλθον άνωθεν της γραμμής των έξω του λιμένος βυθισμένων τορπιλλών, στηριζόμενος εις το βύθισμα του πλοίου μου, και διήλθον προ του Καραμπουρ-νού, το οποίον ειδοποιηθέν φαίνεται εν τω μεταξύ εκ Θεσσαλονίκης ήναψε πάντας τους προβολείς του.

Διήλθον εν τούτοις και πάλιν απαρατήρητος και καθ’ ην στιγμήν εβρισκόμην απέναντι του Καραμπουρνού, κατά προηγουμένην υπόσχεσιν προς τους πυροβολητάς μου, διέταξα και έρριψαν επ’ αυτού βολήν διά του ταχυβόλου των 37” από αποστάσεως 2.500 μέτρων. Εκείθεν κατηυθύνθην την 4ην πρωινήν εις Βρωμερήν της Αικατερίνης, προς παρακολούθη-σιν αποβιβάσεως τροφίμων διά τον στρατόν μας.

Η ταυτότητα των δύο πλοίων

Το τορπιλοβόλο “Τ-11”

Το τορπιλοβόλο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού κατασκευάστηκε το 1885. Ήταν εκτοπίσματος 85 τόνων, μήκους 37,5 μέτρων και πλάτους 4 μέτρων και 60 εκατοστών, με βύθισμα 2 μέτρα. Η μηχανή του είχε δύναμη 1.000 ίππων και η ταχύτητά του έφτανε τους 25 κόμβους την ώρα.

Μετά τη φονική έκρηξη που έγινε το 1900 στον λέβητα ενός από τα άλλα τέσσερα σκάφη που είχαν κατασκευαστεί μαζί και στοίχισε τη ζωή στον κυβερνήτη του τορπιλοβόλου και σε οκτώ ναύτες του πληρώματος όλα τα σκάφη αναλεβητώθηκαν.

Τα σκάφη επανεξοπλίστηκαν με ταχυβόλο Κανέ των 27 χλστ., ένα πολυβόλο Νόρδελφεντ και τρεις τορπιλοβόλους σωλήνες των 360 χλστ. Οι τορπίλες είχαν βεληνεκές 400 μέτρα.

Πλήρωμα του “Τ-11”

Το πλήρωμα του “Τ-11” το είχε επιλέξει ο ίδιος ο κυβερνήτης του, υποπλοίαρχος Νικόλαος Βότσης, και το αποτελούσαν:

Αχιλλεύς Ασλάνογλου, ναύτης από την Άνδρο,

Γεώργιος Λεϊμονής, ναύτης από το Τρίκερι,

Γεώργιος Κουκλής, θερμαστής από τις Μηλιές Πηλίου,

Γεώργιος Ψαρρός, θερμαστής από την Άνδρο,

Σταύρος Βλαχάκης, οιακιστής από την Άνδρο,

Εμμανουήλ Κουτσουδάκης, αρμενιστής από τη Μήλο,

Σπυρίδων Πετρίτης, αρμενιστής από την Αίγινα,

Σαράντης Καραδήμας, αρμενιστής από τον Πόρο,

Δημήτριος Μαλτέζος, αρμενιστής από την Αίγινα,

Γεώργιος Κυράγγελος, δίοπος μηχανικός από την Πάτρα,

Θεόδωρος Σούγκρας, κελευστής μηχανικός από την Αθήνα,

Κανέλος Αλιφαντής, υποκελευστής μηχανικός από τον Πειραιά,

Γιακουμής Γιακουμή, υποκελευστής μηχανικός από την Χαλκίδα,

Λεωνίδας Ανδριανού, δίοπος πυροβολητής από τη Σαλαμίνα,

Βασίλειος Κουμπενάς, πυροβολητής από την Αίγινα,

Αλέξανδρος Λαγουρός, πυροβολητής από την Τήνο,

Θωμάς Μπήτρος, πυροβολητής από την Αίγινα,

Δημήτριος Δαούτης, τορπιλητής από την Αθήνα,

Γεώργιος Καμπανάρος, τορπιλητής από το Λαύριο,

Γεώργιος Θεοχάρης, τορπιλητής από το Κορωπί,

Δημήτριος Ελευσινιώτης, τορπιλητής από τη Σαλαμίνα,

Νικόλαος Βλαχόπουλος, ιδιώτης πλοηγός από το Λιτόχωρο,

Μιχαήλ Κουφός, ιδιώτης πλοηγός από το Λιτόχωρο,

Δημήτριος Χατζίσκος, ύπαρχος σημαιοφόρος από τη Λαμία.

Το “Φετχί Μπουλέντ”

Ο θωρακοδρόμων “Φετχί Μπουλέντ” ναυπηγήθηκε το 1872 στη Βρετανία και είχε μετασκευαστεί το 1890 και το 1907.

Σύμφωνα με την αθηναϊκή εφημερίδα “Σκριπ”, στο φύλλο της 20ής Οκτωβρίου 1912, το σκάφος στην αρχή έφερε το όνομα “Μουκαντεμέχ ι Χαΐρ”, το μήκος του ήταν 75 μέτρα, το πλάτος 13 μέτρα, το βύθισμά του 20 πόδια και είχε εκτόπισμα 2.710 τόνους. Οι μηχανές του “απέδιδον δύναμιν 3.200 ίππων. Ο θώραξ του ‘Φετχί Μπουλέντ’ ήταν ζώνη σιδηρά 8 έως 23 εκ. πυροβολείου 22,8, διαπήγματα 15,2 εκ.”.

Στον οπλισμό του πολεμικού πλοίου περιλαμβάνονταν τέσσερα πυροβόλα των 150 χλστ., τέσσερα των 75 χλστ. Και τέσσερα των 57 χλστ., ενώ το πλήρωμα του σκάφους ήταν γύρω στους 150 ναύτες.

Το 1910 το “Φετχί Μπουλέντ” ήλθε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης ως πλοίο διοίκησης. Τυπικά κυβερνήτης του ήταν ο εκάστοτε ναυτικός διοικητής της Θεσσαλονίκη, που τότε ήταν ο πλοίαρχος (Binbasi) Αζίζ Μαχμούτ Μπέη.

Το 1911, κατά τη διάρκεια του ιταλοτουρκικού πολέμου, για την καλύτερη οχύρωση της Θεσσαλονίκης τα βαρέα τηλεβόλα του σκάφους μεταφέρθηκαν στο Μεγάλο Έμβολο (Καραμπουρνού).

Το βράδυ της επίθεσης το τουρκικό πλοίο διέθετε μόνο τα πυροβόλα των 75 χλστ. και 57 χλστ. ενώ οι 90 άνδρες του επάνδρωναν τα πυροβόλα της στεριάς. Οι απώλειες του “Φετχί Μπουλέντ” ήταν 13 ναύτες και ο ιμάμης του σκάφους. Παρόλο που το “Φετχί Μπουλέντ” ήταν ουσιαστικά μερικώς παροπλισμένο στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, εντούτοις το πλήγμα στο ηθικό του τουρκικού στρατού ήταν καίριο.

Αντιθέτως αποτέλεσε μοναδική ευκαιρία για την εξύψωση του ηθικού των Ελλήνων, στρατιωτών και λαού. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο Ιωάννης Δώδος, το κατάρτι του “Φετχί Μπουλέντ” τοποθετήθηκε στον Λευκό Πύργο ως ιστός της ελληνικής σημαίας και παραμένει μέχρι σήμερα.

ΠΗΓΗ :

http://www.makthes.gr/filestore/docs/Afieromata/N%20BOTSHSlow.pdf

ΜΕΡΟΣ Α΄